| Joanna Kawalec
Proces legalnego zatrudniania cudzoziemców w Polsce
Omawiając prawne aspekty zatrudniania obcokrajowców w Polsce należy przede wszystkim rozgraniczyć dwie sytuacje:
- zatrudnianie obcokrajowców przebywających jeszcze w swojej ojczyźnie
- zatrudnianie obcokrajowców przebywających już w Polsce
W tym artykule nie tylko omówimy szczegółowo proces legalizacyjny w przypadku osób, które do Polski będą dopiero przyjeżdżać, ale opiszemy także najważniejsze aspekty prawne związane z zatrudnieniem osób, które w Polsce już przebywają.
Proces rekrutacyjny
Cały proces zatrudniania pracownika rozpoczyna się wraz z procesem rekrutacyjnym. Po wyłonieniu kandydata do danej pracy rekruterzy przekazują potrzebne dane do kadr i legalizacji. To w tym momencie zostaje zapoczątkowany proces legalizacyjny pobytu i pracy w Polsce. Agencja Pracy Smart Work przygotowuje wszystkie dokumenty potrzebne pracownikowi, aby mógł on ubiegać się o wizę.
Co ważne, przepisy dotyczące otrzymania wizy mogą się różnić w zależności od tego, z jakiego kraju pochodzi nasz potencjalny pracownik, a co za tym idzie – proces legalizacyjny może wyglądać zupełnie inaczej. Smart Work zatrudnia aktualnie nie tylko osoby z Ukrainy, z dawnych Republik Sowieckich, lecz także z Azji – z Indii czy Filipin oraz z Ameryki Południowej. Dla takich pracowników agencja pracy wnioskuje o zezwolenie lub oświadczenie. Dopiero po otrzymaniu takiego dokumentu kandydat może ubiegać się o wizę w konsulacie RP w swojej ojczyźnie.
Oświadczenie i zezwolenie na pracę
Dla kogo wiążące jest oświadczenie, a dla kogo zezwolenie?
Tą kwestię także regulują przepisy – w przypadku Gruzji, Białorusi, Mołdawii oraz Armenii agencja pracy wnioskuje o oświadczenie. Do niedawna w tej grupie państw była także Ukraina, jednak w związku z ochroną specustawy obywateli Ukrainy obowiązują aktualnie tak zwane powiadomienia o powierzeniu pracy. Warto podkreślić, że Ukraińcy mogą od razu przystępować do pracy, a agencja pracy musi o fakcie podjęcia przez nich pracy poinformować Urząd Pracy w ciągu 14 dni od daty zatrudnienia. Dla obywateli innych krajów niż te wspomniane powyżej, agencje pracy muszą wnioskować o zezwolenia. W przypadku nacji innych, niż ukraińska, najpierw koniecznym jest uzyskanie dokumentów legalizacyjnych, a dopiero potem następuje możliwość podejmowania pracy w Polsce. Jest to stan prawny obowiązujący w momencie pisania niniejszego artykułu, kiedy w Polsce obowiązuje specustawa wprowadzona w związku z agresją rosyjską na Ukrainę.
Informacja starosty
Co ważne, władze Polski regulują rynek pracy, dlatego też agencje pracy tymczasowej muszą występować do Starostwa Powiatowego w danym województwie o tak zwaną „informację starosty”, mówiącą o tym, czy agencja może zatrudniać obcokrajowców na dane stanowisko czy też w danym rejonie są dostępni pracownicy z obywatelstwem polskim. Dopiero po uzyskaniu takiej informacji można wnioskować o zezwolenie lub oświadczenie.
Niedogodnością jest fakt, że te przepisy nie są jednolite dla terenu całej Polski. Czasami dane stanowisko pracy wymaga „informacji starosty” w jednym województwie, a w drugim już nie. Jest to spore utrudnienie w sytuacji klient posiada oddziały w różnych województwach, a my świadczymy usługi w ramach współpracy z tym klientem jako podwykonawca.
Gdzie składać wnioski?
Wnioski o zezwolenia oraz oświadczenia składa się w innych instytucjach: wnioski o oświadczenia (oraz powiadomienia) składa się Urzędzie Pracy, a o zezwolenia w Urzędzie Wojewódzkim. I choć oświadczenia i zezwolenia mają podobną moc prawną, to różnią się długością czasu, na jakie są przyznawane: zezwolenia otrzymuje się na maksymalnie 3 lata, a oświadczenia na maksymalnie 24 miesiące. Na bazie uzyskanych dokumentów legalizacyjnych pracę w Polsce, konsulta RP w danym kraju wydaje wizę, na mocy której pracowni przyjeżdża do Polski. W tym momencie, mając dokumenty legalizujące pobyt i pracę, możliwe jest dopełnienie wszelkich formalności związanych z legalnym zatrudnieniem.
Zatrudnianie cudzoziemców przebywających już w Polsce
Jeżeli chodzi o zatrudnienie cudzoziemców przebywających już w Polsce, to najważniejszym czynnikiem jest sprawdzenie legalności ich pobytu w naszym kraju.
Faktem jest, że obowiązek legalizacji pracy leży po stronie pracodawcy – agencji pracy, a legalizacja pobytu to obowiązek pracownika, jednakże Smart Work dokłada wszelkich starań, aby pomóc cudzoziemcowi w także w procesie legalizacji / aktualizacji legalności pobytu. Nasz Dział Legalizacji monitoruje termin legalnego pobytu na wizie lub w ruchu bezwizowym i stosownie wcześniej pomaga pracownikowi przygotować wniosek na kartę pobytu. Już w momencie otrzymania potwierdzenia odbioru złożonego wniosku w Urzędzie Wojewódzkim pracownik legalnie przebywa i pracuje w Polsce i czeka na wydanie karty pobytu.
Bardzo ważnym jest, aby agencja pracy sprawdzała legalność pobytu potencjalnego pracownika przed jego zatrudnieniem i – jeżeli to konieczne - wsparła go w zaktualizowaniu złożonego wniosku na kartę (jeśli takowe miało miejsce).
Niezwykle istotną rzeczą – obowiązkiem, o którym zapominają pracownicy – cudzoziemcy, którzy otrzymali decyzję na czasowy pobyt i pracę, jest przekazanie informacji o utracie pracy do wojewody, który tego zezwolenia udzielił. Termin na przekazanie tej informacji to 15 dni od daty rozwiązania umowy.
Cudzoziemcy muszą także pamiętać, że osoby które złożyły wniosek o kartę pobytu, nie mogą opuszczać Polski.
W przypadku pomocy przy legalizacji pracy lub pobytu prosimy o kontakt z naszym Działem Legalizacji.
Autor
filolog germanista z wykształcenia, marketingowiec z zamiłowania. Związana od wielu lat z działaniami PR, copywritingiem, prowadzeniem mediów społecznościowych, organizacją oraz promocją imprez targowych, sportowych i artystycznych.